FILM: MARY SHELLY: FRANKENSTEIN EN DE VAMPIER IN DE GEDAANTE VAN EEN ENGELSE LORD

In november 2018 kwam de film Mary Shelly uit in de bioscoop. De film gaat over haar jeugd, haar contact met Percy Shelly en Lord Byron en hoe zij werkte aan het verhaal dat (eerst anoniem gepubliceerd) bekend is geworden als Frankenstein. In de film komt een bijfiguur voor, dokter Polidori. Hij is de eerste maker van een vampierverhaal waarin de vampier lijkt op Lord Byron. Sterker nog, het werd eerst uitgebracht als een verhaal van Byron zelf.

[Leyeloren 21]

Polidori, John William

[Londen, 7 september 1795 – 24 augustus 1821]

John William Polidori is de - overigens niet zo originele - schepper van de vampier, maar wel van die in de vermomming van een Engelse lord. Die vermomming had het uiterlijk van Lord Byron en de tekst van het verhaal was gejat uit een probeersel van Byron zelf om een griezelverhaal te schrijven. Het verhaal dat Polidori schreef op basis van die aanzet van Byron werd in 1819 in Londen én in boekvorm én in een tijdschrift gepubliceerd onder de auteursnaam ‘Lord Byron’. Tot verbijstering van Polidori, die zijn tekst in Genève had achtergelaten. Hoe dat stuk in Londen terechtkwam is niet duidelijk.

Polidori had als piepjonge lijfarts [en nog drie bedienden] Byron vergezeld op zijn reis naar het continent en was na ruzies met Byron via Italië waar hij vergeefs werk had gezocht, verbitterd naar Engeland teruggekeerd. Wie de tekst had laten publiceren, is niet bekend, maar Byron had wel in de smiezen dat iemand uit het gezelschap van Shelly er achter zat, maar hij wilde er eigenlijk niets mee te maken hebben. Toch bleef de naam Byron aan dit Polidori verhaal hangen. Hierop liet Byron zijn eigen fragment in de editie van ‘Mazeppa’ afdrukken.

The Vampyre van Polidori had zo’n groot succes dat het in hetzelfde jaar nog vijf keer werd herdrukt. Zo werd Polidori, dankzij dat opkontje van Byron, bekend en ongelukkig. Hij bleef problemen houden om werk te vinden; met andere literatuur had hij geen succes; hij was gokverslaafd en pleegde uiteindelijk zelfmoord. Een halve eeuw later ging een Amerikaan er met de schepping van deze upperclass vampier met de naam Count Dracula vandoor. Bram Stoker was de auteur.

Een ander verhaal dat in dezelfde context ontstond, is ook heel bekend geworden. Dit is het boek genoemd naar de hoofdpersoon (Dokter) Frankenstein, geschreven door Mary Godwin. Ze was de dochter van Mary Wollstonecraft en William Godwin. Ze was in 1816 met Percy Shelly en haar halfzus naar Europa vertrokken.

Hoe kwamen deze verhalen tot stand? We hebben ze eigenlijk te danken aan een natuurramp. Op het Indonesische eiland Sumbawa brak in 1815 de vulkaan Tambora uit met een ongekende hevigheid. Het was de grootste vulkanische uitbarsting in tienduizend jaar met een kracht gelijk aan zestigduizend atoombommen van het Hiroshima formaat. Bij de tsunami vlak daarna kwamen meer dan honderdduizend mensen om. Honderdvijftig kubieke kilometer vulkanische as had zich in de atmosfeer verspreid. De zon werd verduisterd en de aarde koelde af. De lente bleef weg en het jaar 1816 werd bekend als het jaar zonder zomer. In dat jaar hadden Byron en zijn lijfarts Polidori de villa Deodati gehuurd aan het meer van Geneve, niet ver van het huis waar Shelly, diens verloofde Mary Godwin en haar halfzuster Claire Clairmont - met wie Byron [en ook Shelly] een verhouding had -  verbleven. Die zomer stormde het in heel Europa, de oogsten mislukten en er brak hongersnood uit. De Rijn overstroomde en tot in juni kwamen er nog sneeuwstormen voor. Daarom bracht het gezelschap rond Byron de regenachtige en sombere dagen binnenshuis door met (naast vleselijke bezigheden) het lezen, vertellen en bedenken van griezelverhalen. The Vampyre is het eerste in Engeland gepubliceerde vampierlord verhaal. Nu, na tweehonderd jaar is de tsunami aan Frankenstein en vampierverhalen, films, strips en televisieseries oeverloos.

©Hamax Pub
[ In 2015 publiceerde Philip Dröge een bijzonder mooi en uitstekend gedocumenteerd boek over de uitbarsting van de Tambora in 1815 en de wereldwijde gevolgen daarvan: De schaduw van Tambora.