WITTGENSTEEN 7
Molens hebben een apart soort namen.
Veel molens in Nederland heten De Hoop of De Liefde.
Ook waren er schepen die een naam met hoop hadden, zoals de
Op hoop van zegen.
Je gelooft dat je schip niet zal vergaan als het hoop op
zegen heet.
Maar het schip vergaat wel en de bemanning verdrinkt.
Daarom zegt men wel dat hoop uitgestelde teleurstelling is.
Er zijn geen schepen of molens die geloof heten.
Niet iedereen gelooft in windmolens.
Dat begon al in de late helft van de middeleeuwen met Don
Quichotte.
Die dacht dat windmolens roofridders waren.
Quichotte had dan ook duidelijk een klap van de molen gehad.
Hij dacht ook dat uitgewoonde prostituées adellijke dames
waren.
Vincent van Gogh schilderde ook molens.
Op Montmartre heet zo’n molen Rouge of De
Dat had met hoop op liefde te maken, maar dan van de
betaalde soort.
Molenaars hadden vroeger een kwalijke reputatie.
Vroeger is een vage tijdsaanduiding, net als middeleeuwen.
De middeleeuwen duurden duizend jaar, grofweg van 500 tot 1500.
De slechte reputatie van molenaars als schuinsmarcheerders
kwam, omdat molens buiten de stad op de wallen stonden en de molenaars vaak ’s
nachts werkten als de wind woei.
In het middeleeuwse verhaal over de Vos Reynaerde, klaagt
een hondje dat de vos van hem een lekker stuk worst had gestolen.
Dat hondje heette Courtois en hij klaagde in het François.
We hebben hier een Frans sprekend hofhondje in een Vlaams
verhaal.
Ik denk dat hij een poedeltje was.
De worst had hij gestolen van een slapende molenaar.
De molenaar sliep en het hondje roofde zijn dikke worst.
Toch een vermetele daad voor zo’n zenuwachtig likkertje.
Wat Napoleon was onder de vorsten, is molenaars worst onder
de worsten.
Toch was het, behalve voor de molenaar, een lachwekkende
klacht.
Een dief beklaagt zich over de diefstal van zijn buit.
Dat is juridisch een bedenkelijke aanklacht.
Het hondje staat in zijn hemd.
Deze uitdrukking heeft te maken met de executie van een
doodvonnis in vroeger tijd.
Dan had je alleen nog maar een lang hemd aan.
Het ging dan meestal om mensen die veel meer om het lijf
hadden dan een hemd.
Koningen en raadsheren bijvoorbeeld.
Mensen beroven van hun kleding is een vorm van vernedering.
Wie eerst hoger was is nu neder en vervolgens een kop
kleiner.
Maak het kort, had Oldebarneveldt tegen de beul gezegd voor
zijn onthoofding.
Joost van den Vondel had zich zeer boos gemaakt over deze
decapitatie.
Vondel was in de 17de eeuw de grootste schrijver
van Nederland.
Met groot bedoelt men niet de lengte van de persoon in kwestie.
Hij was lang niet zo groot als de meeste Nederlanders nu.
Nederland bestond trouwens nog niet.
Vondel was geboren in Keulen en zijn ouders kwamen uit
Antwerpen.
Ze waren die steden ontvlucht, omdat ze zich als
doopsgezinden niet veilig voelden.
Onder Prins Maurits was het in Holland ook niet veilig voor
vrijzinnige protestanten.
De zoon van Willem van Oranje koos voor de orthodoxie.
Het lot van de mens is door God voorbeschikt en niemand kan
daar zelf iets aan veranderen.
Dat je iemand laat onthoofden, omdat hij je politiek
dwarsboomt, komt vaker voor, maar je zou kunnen zeggen dat Maurits in dit geval
een instrument was van God die een oude man met een stok het schavot liet
beklimmen opdat de lotsbeschikking werd voltooid.
Het staat geschreven in de palm van Gods hand.
De stok van Oldebarneveldt hangt in het Rijksmuseum.
In de buurt van de kist van Hugo de Groot.
Er zijn in Nederland drie kisten van Hugo de Groot.
Waarschijnlijk is de echte kist van Hugo de Groot opgestookt
door een schipper uit de buurt van Dordrecht.
Waar die boeken zijn gebleven die in de kist hadden moeten
zitten, weet niemand.
Blijkbaar had niemand in de gaten dat er nog heel veel niet
teruggebrachte boeken op de kamer lagen, waar Hugo in de kist is gaan liggen of
ongeveer half zittend is uitgedragen.
Gevangenisbewaarders kijken alleen maar naar boeken die
binnengebracht worden.
Of er misschien een scheermesje of een simkaart in zit.
De vader van Maurits werd vermoord door een katholieke
terrorist
Je kunt ook zeggen dat een strijder voor het katholieke
geloof de terrorist Willem van Oranje vermoordde.
Het bekendste toneelstuk van Vondel heet Gijsbrecht van Amstel.
Gijsbrecht was dus één van de Heeren van Amstel.
In dat stuk worden veertig nonnen vermoord, maar ze vonden
dat niet erg, want martelaren gaan rechtstreeks naar de hemel.
Die scéne wordt net als alle overige rampspoed in dit drama
niet getoond maar verteld.
Er zou in dit toneelstuk ook een Heilige Mis opgedragen
worden, maar dit minitoneelstuk werd geschrapt want het was met die nonnen al
rooms genoeg.
Hoewel het een drama was eindigt het toch optimistisch met
de gedachte dat het middeleeuwse Amsterdam verwoest werd, opdat het als een
phoenix uit zijn as zou herrijzen.
Zo kun je het natuurlijk ook bekijken.
Vondel werd bijna twee keer zo oud als Maurits.
Dat werd destijds ook allemaal bepaald door Gods hand.
Toch werd de katholiek geworden Vondel gestraft doordat
bijna al zijn kinderen stierven, voordat hij zelf stierf.
Vroeger werden de mensen gemiddeld niet oud.
Behalve Vondel dan en mijn ene oma.
De meeste mensen willen oud worden, mits zij gezond blijven.
Maar de wereld, alles wat het geval is, is onafhankelijk van
iemands wil.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten